Mocz posiew (bad. bakter.)

Posiew moczu to badanie mikrobiologiczne polegające na hodowli próbki moczu pobranej od pacjenta. Pozwala na wykrycie bakterii, grzybów lub pasożytów znajdujących się w drogach moczowych. Po odpowiednim przygotowaniu mocz jest przenoszony na płytkę agarową, którą następnie poddaje się inkubacji w ściśle określonych warunkach. Po upływie kilku dni mikrobiolog odczytuje wynik i identyfikuje drobnoustrój.Zazwyczaj przy podejrzeniu infekcji równolegle z posiewem moczu zleca się antybiogram, czyli badanie mające na celu określenie wrażliwości patogenów na antybiotyki.

Głównym wskazaniem do wykonania posiewu moczu jest podejrzenie zakażenia układu moczowego. Informacja na temat gatunku odpowiedzialnego za infekcję oraz jego wrażliwości na antybiotyki jest niezbędna dla powodzenia procesu leczniczego.

Posiew moczu wykonuje się również kontrolnie po zakończonym leczeniu, a także w przypadku nawrotu zakażenia i przed planowaną operacją urologiczną. Ponadto ta procedura jest często wykonywana u kobiet w I trymestrze ciąży, nawet przy braku objawów, gdyż u tych pacjentek leczy się nawet bezobjawowy bakteriomocz.

Lekarz może zlecić wykonanie posiewu moczu w przypadku następujących objawów:

• ból w podbrzuszu lub okolicy lędźwiowej,
• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu,
• uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
• częstsze oddawanie moczu niż zazwyczaj,
• naglące parcie na mocz,
• oddawanie moczu małymi porcjami,
• gorączka,
• zmiana zabarwienia lub zapachu moczu.

W przypadku najczęstszej metody pobierania moczu w warunkach domowych, jaką jest pobranie moczu ze środkowego strumienia, należy zastosować się do kilku ważnych zasad zapewniających wysoką jakość próbki. U kobiet zaleca się dokładne umycie krocza i okolic cewki moczowej wodą z mydłem. Należy zawsze wycierać się w kierunku od przodu do tyłu. Po przemyciu ujścia cewki moczowej gazikiem z wodą należy rozchylić wargi sromowe i oddać mocz. Mężczyźni przed oddaniem moczu powinni umyć dokładnie wodą z mydłem okolicę cewki moczowej i odprowadzić napletek.

Istnieją 3 metody pobierania moczu na posiew. Wybór jednej z nich jest zależny od stanu zdrowia i możliwości pacjenta.

• Pobranie moczu ze środkowego strumienia — nieinwazyjne, jednak obarczone największym ryzykiem zanieczyszczenia próbki. Należy oddać pierwszą porcję moczu do toalety, a następnie bez przerywania strumienia moczu oddać kolejną porcję do jałowego pojemnika.
• Pobranie moczu z cewnika — u osób zacewnikowanych mocz pobiera się przez jeden z portów cewnika. Nie należy pobierać moczu z worka.
• Pobranie moczu drogą nakłucia nadłonowego — procedura inwazyjna, ale obarczona najmniejszym ryzykiem kontaminacji, przeprowadzana w warunkach szpitalnych pod kontrolą USG.

Po pobraniu moczu próbkę należy jak najszybciej dostarczyć do laboratorium. Jeśli czas od pobrania do transportu wynosi ponad 2 godziny, próbkę należy przechowywać w temperaturze 4°C.