Białko w moczu

Opis

Białko w moczu, zwane również białkomoczem lub proteinurią, to stan, w którym w moczu obecne są białka w ilościach przekraczających normę. W prawidłowych warunkach nerki filtrują krew, zatrzymując niezbędne substancje, takie jak białka, i usuwając zbędne produkty przemiany materii.

Obecność białka w moczu może być sygnałem ostrzegawczym, wskazującym na uszkodzenie lub chorobę nerek, ale może też być zjawiskiem przejściowym, spowodowanym zakażeniem, przyjmowanymi lekami, znacznym wysiłkiem fizycznym lub stresem.

Wskazania

Badanie białka w moczu jest zalecane w kilku sytuacjach. Jeśli odczuwasz objawy sugerujące problemy z nerkami, takie jak obrzęki, zwłaszcza wokół oczu i kostek, zmiany w ilości oddawanego moczu, pienienie się moczu czy nadciśnienie tętnicze, warto skonsultować się z lekarzem.

Ponadto, osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca czy nadciśnienie, powinny regularnie monitorować funkcję nerek poprzez to badanie. Kobiety w ciąży również często mają zlecane to badanie w celu wykrycia ewentualnych powikłań takich jak stan przedrzucawkowy. Dodatkowo badanie może być częścią rutynowej kontroli zdrowia, nawet jeśli nie występują żadne objawy.

Przygotowanie i przebieg badania

W przypadku jednorazowej próbki moczu należy:

• przed pobraniem próbki dokładnie umyć okolice intymne wodą z mydłem i osuszyć je, aby uniknąć zanieczyszczenia próbki;
• pobrać do pojemnika tzw. środkowy strumień moczu, czyli nie pierwsze ani nie ostatnie krople.

Badanie białka w moczu jest prostą i nieinwazyjną procedurą. Najczęściej polega na analizie próbki moczu pobranej jednorazowo, zwykle podczas rutynowego badania ogólnego moczu. W laboratorium za pomocą specjalnych testów paskowych lub bardziej zaawansowanych metod określa się obecność i stężenie białka w próbce.

Interpretacja wyników

Podwyższony poziom białka w moczu, czyli białkomocz, może mieć różne przyczyny. W niektórych przypadkach jest to zjawisko przejściowe, niezwiązane z poważnymi problemami zdrowotnymi. Na przykład, intensywny wysiłek fizyczny, stres, gorączka czy długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej mogą prowadzić do tymczasowego wzrostu białka w moczu. Taki stan nazywany jest białkomoczem czynnościowym i zazwyczaj ustępuje samoistnie po wyeliminowaniu czynnika wywołującego.

Jednak utrzymujący się podwyższony poziom białka w moczu może wskazywać na poważniejsze schorzenia. Najczęściej jest to związane z uszkodzeniem nerek, które może być spowodowane przez różne czynniki, takie jak:

• choroby nerek – zapalenie kłębuszków nerkowych, nefropatia cukrzycowa czy zespół nerczycowy to przykłady schorzeń, które mogą prowadzić do białkomoczu;
• choroby układu krążenia – nadciśnienie tętnicze czy niewydolność serca mogą wpływać na funkcję nerek i prowadzić do pojawienia się białka w moczu;
• infekcje – zarówno infekcje układu moczowego, jak i ogólnoustrojowe mogą powodować białkomocz;
• choroby autoimmunologiczne – schorzenia takie jak toczeń rumieniowaty układowy mogą uszkadzać nerki, prowadząc do wydalania białka z moczem.

Warto również wspomnieć o tzw. białkomoczu ortostatycznym, który występuje u niektórych osób, zwłaszcza młodych. Polega on na pojawieniu się białka w moczu podczas długotrwałego stania i zanika w pozycji leżącej. Jest to stan łagodny i zazwyczaj nie wymaga leczenia.