Kreatynina

Kreatynina jest produktem ubocznym metabolizmu kreatyny — związku, który warunkuje prawidłowe dostarczanie energii do tkanki mięśniowej. Powstaje w wyniku rozkładu fosfokreatyny w mięśniach i jest usuwana z organizmu głównie przez nerki. Kreatynina jest wytwarzana w stałych ilościach, a jej poziom we krwi zależy od masy mięśniowej danej osoby i wydolności nerek.Pomiar stężenia kreatyniny we krwi jest standardowym badaniem, które pozwala ocenić efektywność funkcjonowania nerek. Nerki filtrują krew — usuwają kreatyninę i inne zbędne produkty przemiany materii. Jeśli nie działają prawidłowo, stężenie kreatyniny we krwi wzrasta — może być to pierwszy sygnał do tego, że te ważne narządy nie pracują tak wydajnie, jak powinny.

Badanie poziomu kreatyniny jest zalecane przez lekarzy w sytuacjach, które mogą sugerować problemy z nerkami lub wymagają kontrolowania wydolności tych narządów:

• podczas monitorowania funkcji nerek u pacjentów z przewlekłą chorobą nerek;
• przy ocenie funkcji nerek przed i po operacjach — szczególnie w przypadku operacji wymagających użycia środków kontrastowych lub nefrotoksycznych leków;
• w diagnostyce ostrej niewydolności nerek;
• podczas monitorowania pacjentów z chorobami przewlekłymi, które zwiększają ryzyko uszkodzenia nerek (np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze);
• w ocenie wydolności nerek u pacjentów przyjmujących nefrotoksyczne leki.

Oznaczenie kreatyniny jest również wskazane przed badaniami obrazowymi (takimi jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa) z użyciem środka kontrastującego.

Badanie kreatyniny polega na pobraniu próbki krwi pacjenta. Pobranie próbki powinno odbywać się na czczo.

Interpretacja wyników badania kreatyniny wymaga uwzględnienia kilku czynników — wieku, płci, masy mięśniowej pacjenta oraz ewentualnych chorób współistniejących.

Podwyższone stężenie kreatyniny w surowicy krwi może wskazywać na pogorszenie funkcji nerek, co jest często związane z ostrym lub przewlekłym uszkodzeniem tych narządów. Kreatynina jest produktem przemiany materii mięśni i jest usuwana z organizmu głównie przez nerki, dlatego jej podwyższony poziom może sugerować ich niewydolność.

Obniżone stężenie kreatyniny jest rzadkie i zwykle nie ma większego znaczenia klinicznego, jednak może być związane z niedożywieniem, chorobami mięśni czy stanem wyniszczenia organizmu.
Interpretacja wyników badania kreatyniny powinna być zawsze przeprowadzana przez lekarza, który uwzględni wszystkie czynniki mogące wpływać na wyniki.