Opis
Witamina D3 (cholekalcyferol) jest substancją o budowie steroidowej, rozpuszczalną w tłuszczach. Pełni szereg ważnych ról w organizmie, m.in. zwiększa wchłanianie wapnia i fosforu w przewodzie pokarmowym, pomaga utrzymać prawidłową mineralizację kości i pracę mięśni, zapobiega krzywicy i osteoporozie, wzmacnia układ odpornościowy, a także wpływa na metabolizm glukozy.Głównym źródłem witaminy D w organizmie jest endogenna synteza. Jej prekursor (prewitamina D) powstaje w komórkach naskórka z pochodnej cholesterolu pod wpływem promieniowania UV. W dalszej kolejności związek ten jest poddawany przemianom w wątrobie oraz nerkach. Ze względu na tak złożony proces syntezy ryzyko niedoboru witaminy D dotyczy zarówno osób mieszkających w krajach o mniejszej dostępności światła słonecznego, jak i tych z zaburzoną funkcją wątroby lub nerek. Witamina D może być również dostarczana z dietą. Jest obecna w dużych ilościach m.in. w jajach, rybach morskich i produktach mlecznych.
Wskazania do badania
Poziom witaminy D powinien być oznaczony w przypadku objawów jej nadmiaru lub niedoboru, a także w następujących sytuacjach:
- rzadka ekspozycja na promieniowanie słoneczne (np. ze względu na klimat),
- nadwaga lub otyłość,
- wiek powyżej 65. roku życia,
- ciemna skóra,
- choroba przebiegająca z zaburzeniami wchłaniania (np. celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna),
- choroba nerek lub choroba wątroby wpływająca na metabolizm witaminy D,
- choroba przytarczyc,
- obniżona odporność,
- przyjmowanie leków mogących mieć wpływ na poziom witaminy D (np. sterydów, hormonów, leków obniżających poziom cholesterolu, niektórych leków na nadciśnienie tętnicze),
- monitorowanie suplementacji witaminy D.
Przebieg badania
Badanie poziomu witaminy D nie wymaga szczególnego przygotowania. Może być przeprowadzone o dowolnej porze dnia, niekoniecznie na czczo. Osoby suplementujące witaminę D powinny omówić z lekarzem kwestię odstawienia preparatu przed badaniem.
W celu oznaczenia poziomu witaminy D pobiera się krew żylną. Wynik badania powinien zostać zinterpretowany przez lekarza, który w razie konieczności zaleci odpowiednią suplementację.
Interpretacja wyników
Witamina D, jako że jest nierozpuszczalna w wodzie, może ulegać kumulacji w organizmie. Najczęściej jest to wynik stosowania zbyt dużych dawek preparatów zawierających witaminę D. Do objawów jej nadmiaru należą:
- nudności, wymioty,
- osłabienie, zmęczenie,
- spadek apetytu,
- zaparcia,
- odwodnienie,
- wzmożone pragnienie,
- częste oddawanie moczu,
- zaburzenia świadomości,
- słabość mięśni,
- bóle kostne,
- kamienie nerkowe.
Niedobór witaminy D może objawiać się w następujący sposób:
- zmęczenie, złe samopoczucie,
- bóle mięśniowe,
- drżenia i skurcze mięśniowe,
- zmiany nastroju, depresja,
- zaburzenia snu,
- bóle kostne,
- zwiększona wrażliwość na ból,
- parestezje (kłucie, mrowienie, pieczenie) dłoni i stóp,
- częste złamania kości.
