Leptyna

Opis

Leptyna to hormon uwalniany przez tkankę tłuszczową, który kontroluje uczucie głodu i sytości. Główną funkcją leptyny jest zapewnienie równowagi pomiędzy spożyciem pokarmu przez organizm a zużyciem energii. Kiedy poziom leptyny jest wysoki, wywoływane jest uczucie sytości, co prowadzi do zmniejszenia apetytu. Gdy poziom leptyny jest niski, wywoływane jest uczucie głodu, co prowadzi do zwiększenia łaknienia.

Inne funkcje leptyny to także:

• aktywowanie rozkładu tkanki tłuszczowej i hamowanie wytwarzania nowej tkanki tłuszczowej;
• pobudzenie metabolizmu;
• regulowanie gęstości mineralnej kości;
• regulowanie mechanizmów obronnych organizmu;
• regulowanie procesu powstawania hormonów sterydowych w gonadach;
• stymulowanie tworzenia naczyń krwionośnych.

Wskazania

Badanie poziomu leptyny we krwi stosuje się w diagnostyce otyłości. Wskazaniem do wykonania badania jest:

• doświadczanie częstych i niekontrolowanych napadów głodu;
• nadwaga lub otyłość u osób dorosłych, która jest oporna na leczenie dietetyczne i farmakologiczne;
• otyłość u dzieci (w szczególności, gdy wystąpiła rodzinna predyspozycja do otyłości);
• podejrzenie oporności na leptynę lub zaburzeń w wydzielaniu leptyny.

Badanie poziomu leptyny we krwi może być przydatne także do oceny funkcji rozrodczych oraz diagnozowania zaburzeń miesiączkowania u kobiet na tle otyłości.

Przebieg badania

Badanie poziomu leptyny wykonuje się w godzinach porannych, wymaga ono bycia na czczo (od ostatniego posiłku powinno minąć 8-10 godzin). Na około 30 minut przed badaniem wskazane jest wypicie szklanki wody.

Zalecane jest także, aby przed badaniem poziomu leptyny być wypoczętym oraz unikać intensywnego wysiłku fizycznego.

Badanie poziomu leptyny wykonuje się na podstawie niewielkiej próbki krwi pobranej z żyły łokciowej. Lekarz może zlecić to badanie w połączeniu z innymi badaniami krwi, takimi jak np. badania laboratoryjne wykonywane w diagnostyce chorób tarczycy, badanie poziomu glukozy lub profil lipidowy.

Interpretacja wyników

Prawidłowy poziom leptyny we krwi jest ustalany w zależności od płci, ze względu na różnice w zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie. Oczekiwanie na wyniki badania poziomu leptyny może potrwać nieco dłużej niż w przypadku innych badań biochemicznych – od 7 do nawet 9 dni roboczych.

Jeśli badanie wykazało obniżony poziom leptyny, przyczyną może być dziedziczny niedobór leptyny i w rezultacie ciężka otyłość rodzinna.

Zbyt wysoki poziom leptyny z kolei jest zaburzeniem metabolicznym i może prowadzić do rozwoju leptynooporności oraz skutkować ciągłym występowaniem uczucia głodu. W konsekwencji może dochodzić do znacznie zwiększonego spożycia pokarmu w stosunku do rzeczywistego zapotrzebowania organizmu oraz przyrostu tkanki tłuszczowej. Podwyższony poziom leptyny w organizmie w perspektywie długofalowej może prowadzić do rozwoju insulinooporności i cukrzycy typu 2.

Wysoki poziom leptyny obserwuje się również u kobiet będących w ciąży, w szczególności w II trymestrze. Wynika to z przyrostu masy ciała oraz wzmożonej produkcji leptyny przez łożysko i rozwijający się płód.