Krztusiec, anty-toksyna (PT) (Bordetella pertussis) IgA

Krztusiec, zwany też kokluszem, to choroba zakaźna wywoływana przez bakterię Bordetella pertussis. Badanie przeciwciał IgA przeciw Bordetella pertussis pozwala ocenić, czy organizm miał niedawno kontakt z tą bakterią. IgA to przeciwciała obecne głównie w błonach śluzowych dróg oddechowych – ich obecność może sugerować aktywne zakażenie lub niedawno przebytą infekcję. Test bywa stosowany jako element diagnostyki w przypadkach, gdy występują objawy krztuśca, ale wynik badań bakteriologicznych lub PCR jest niejednoznaczny.Czasem wykonuje się go również u osób, które miały kontakt z chorym, aby sprawdzić, czy doszło do zakażenia, zwłaszcza jeśli pojawiają się pierwsze symptomy. Warto pamiętać, że same przeciwciała IgA nie wystarczą do pełnej diagnozy, dlatego lekarz może zlecić dodatkowe badania.

Lekarz może zalecić oznaczenie przeciwciał IgA przeciw Bordetella pertussis, jeśli występują objawy sugerujące krztusiec, takie jak:

• napadowy, przewlekły kaszel, który nie ustępuje mimo leczenia;
• duszność, zwłaszcza po epizodach kaszlu;
• świszczący oddech i trudności w oddychaniu;
• wymioty po silnym kaszlu;
• objawy infekcji układu oddechowego, które nie są spowodowane inną chorobą.

Badanie może być także wskazane u osób z osłabioną odpornością, które miały kontakt z chorym na krztusiec, aby sprawdzić, czy doszło do zakażenia. W przypadku kobiet w ciąży wykonanie testu może pomóc w ocenie ryzyka transmisji choroby na noworodka, który jest szczególnie narażony na ciężki przebieg infekcji. Krztusiec często przebiega nietypowo u dorosłych, dlatego długotrwały kaszel powinien skłonić do diagnostyki, nawet jeśli nie towarzyszą mu klasyczne objawy tej choroby.

Badanie polega na pobraniu próbki krwi żylnej, zazwyczaj z żyły łokciowej. Nie wymaga specjalnego przygotowania – można je wykonać o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków.

Warto jednak poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre substancje mogą wpływać na wynik badania. Jeśli pacjent stosuje leki immunosupresyjne lub ma obniżoną odporność, interpretacja wyników może wymagać dodatkowej konsultacji specjalistycznej. Niektóre choroby przewlekłe, np. autoimmunologiczne, mogą również wpływać na poziom przeciwciał, co warto omówić z lekarzem przed wykonaniem testu.

Samo pobranie krwi trwa zaledwie kilka minut. Może być odczuwalne lekkie ukłucie, ale dla większości osób jest to zupełnie bezbolesna procedura. Po pobraniu próbki może pojawić się niewielki siniak, który zazwyczaj ustępuje po kilku dniach. Jeśli ktoś ma skłonność do omdleń przy pobieraniu krwi, warto uprzedzić personel, aby mógł odpowiednio zareagować.

Wynik badania podawany jest w jednostkach określających stężenie przeciwciał IgA we krwi. Ogólne zasady interpretacji są następujące:

• podwyższony poziom przeciwciał IgA – może wskazywać na aktywne lub niedawno przebyte zakażenie Bordetella pertussis;
• niski lub niewykrywalny poziom przeciwciał – może oznaczać brak infekcji lub bardzo wczesny etap zakażenia, gdy przeciwciała jeszcze się nie pojawiły;
• wynik graniczny – może wymagać powtórzenia badania po kilku tygodniach w celu potwierdzenia lub wykluczenia infekcji.

Warto pamiętać, że obecność przeciwciał IgA nie zawsze oznacza aktualne zakażenie – w niektórych przypadkach mogą one utrzymywać się po przebytej infekcji przez dłuższy czas. Dlatego lekarz zazwyczaj zleca dodatkowe badania, takie jak przeciwciała IgG, test PCR lub posiew bakteriologiczny, aby uzyskać pełny obraz sytuacji. W praktyce interpretacja wyników powinna zawsze odbywać się w kontekście objawów klinicznych i historii kontaktu z osobami chorymi.