Kał – badanie ogólne

Badanie ogólne kału (inaczej koprogram) jest jednym z bardziej podstawowych testów diagnostycznych, które stosuje się do oceny funkcji przewodu pokarmowego. Polega na analizie próbki kału pod kątem fizycznych, chemicznych oraz mikroskopowych parametrów.Badanie ogólne kału ma największe znaczenie w diagnostyce chorób przewodu pokarmowego. Szybko dostarcza informacji o funkcjonowaniu jelit. Wynik badania umożliwia wykrycie zaburzeń trawienia, stanów zapalnych, infekcji bakteryjnych, pasożytniczych, a także niektórych nowotworów układu pokarmowego.

Dodatkowo jest badaniem nieinwazyjnym (polega tylko na dostarczeniu próbki do laboratorium). Może także pomóc w wykryciu krwawienia utajonego, które bywa wczesnym objawem nowotworów jelita grubego.

Badanie ogólne kału zaleca się w przypadku podejrzenia chorób przewodu pokarmowego, w których występują biegunki, zaparcia, bóle brzucha lub obecność krwi w stolcu. Wykonuje się je również przy podejrzeniu zakażeń pasożytniczych, grzybiczych lub bakteryjnych.

Stanowi badanie pomocnicze w diagnostyce celiakii, zapalenia jelit, chorób nowotworowych oraz innych schorzeń metabolicznych i autoimmunologicznych.

Badanie wymaga dostarczenia próbki kału do laboratorium, w którym materiał biologiczny zostaje poddany szczegółowej analizie. Kał należy zebrać do specjalnego pojemnika, który można otrzymać w aptece, punkcie pobrań lub placówce medycznej.

Próbka powinna być świeża i dostarczona do laboratorium w ciągu kilku godzin od pobrania, wtedy wynik jest możliwie dokładny. Materiał biologiczny można przechowywać w lodówce przez krótki czas — zgodnie z zaleceniami lekarza.

Aby przygotować się do badania, należy unikać czynników, które mogłyby wpłynąć na jego wynik. Na kilka dni przed pobraniem próbki pacjent powinien zaprzestać przyjmowania leków, które mogą zmieniać wygląd stolca (środków przeczyszczających, preparatów żelaza, węgla aktywnego oraz środków zawierających bizmut). Należy również poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre z nich mogą wpływać na wyniki badania.

Badana jest przede wszystkim struktura fizyczna kału, konsystencja, barwa, zapach, obecność widocznych resztek pokarmowych.

Sprawdzane jest także pH, ponieważ odczyn stolca może wskazywać na zaburzenia wchłaniania, fermentację czy nadmierną produkcję kwasów. Analizowana jest również obecność śluzu, która może być przejawem stanów zapalnych jelit. Obecność krwi utajonej może świadczyć o krwawieniu z przewodu pokarmowego, które często towarzyszy chorobom nowotworowym lub wrzodowym.

Mikroskopowa ocena kału polega na sprawdzeniu obecności pasożytów, bakterii, resztek pokarmowych, leukocytów oraz widocznego tłuszczu.