Estradiol

Estradiol należy do grupy żeńskich hormonów płciowych jako jeden z trzech rodzajów estrogenów. Wytwarzany jest głównie w kobiecych organizmach, jednak w niewielkich ilościach jego synteza zachodzi również u mężczyzn. Do głównych funkcji estradiolu należy regulowanie cyklu miesiączkowego oraz wpływ na prawidłowy rozwój narządów płciowych.U kobiet produkcja tego estrogenu zachodzi głównie w jajnikach, ale także w tkance tłuszczowej, mózgu, kościach i łożysku (podczas ciąży). U mężczyzn za produkcję estradiolu odpowiedzialne są jądra oraz kora nadnerczy.

Do funkcji estradiolu należy:

Czas pomiaru poziomu hormonów płciowych, w tym również estradiolu, zależy od fazy cyklu miesiączkowego, wieku oraz istniejących chorób. Najwyższa wartość estradiolu obserwowana jest w czasie owulacji — pod kątem diagnostycznym może być to przydatne dla par planujących założenie rodziny.

Głównym celem badania poziomu estradiolu jest ocena płodności. Wskazaniami do analizy laboratoryjnej poziomu estradiolu są:

• trudności z poczęciem,
• nieregularne cykle miesiączkowe lub długotrwały brak miesiączkowania,
• obfite plamienia,
• obrzęki,
• zatrzymanie wody w organizmie,
• nieuzasadniony przyrost masy ciała,
• bóle głowy,
• nudności i wymioty,
• zmiany nastroju,
• zmęczenie,
• nieprawidłowa gęstości kości,
• suchość skóry.

Dodatkowo ocenę stężenia estradiolu zaleca się w przypadku:

• zaburzenia gospodarki hormonalnej na poziomie podwzgórza, przysadki, jajników i jąder,
• opóźnionego dojrzewania płciowego,
• podejrzenia nowotworu jajnika,
• osteoporozy,
• depresji,
• nawracających zakażeń dróg moczowych.

Ocena poziomu estradiolu powinna odbywać się na czczo. Z racji tego, że parametr wykazuje zmienność dobową, należy dążyć do wykonywania oznaczeń o zbliżonej porze. Istotne jest też podanie informacji, w której fazie cyklu pacjentka się znajduje oraz czy stosuje terapię hormonalną, na przykład doustną antykoncepcję.

Ważną informacją jest również, czy pacjentka jest w ciąży, gdyż stężenie tego hormonu w okresie ciąży znacznie wzrasta.

Przed badaniem należy odstawić przyjmowane preparaty, które zawierają biotynę. Na zafałszowanie wyników stężenia estradiolu mogą również wpływać niektóre leki. Należą do nich klomifen i diazepam — przed badaniem zawsze należy poinformować specjalistę o przyjmowanych lekach i suplementach diety oraz postępować zgodnie z zaleceniami.

Badanie poziomu estradiolu polega na analizie laboratoryjnej próbki krwi żylnej pobranej od pacjenta. Warto rozszerzyć analizę hormonów płciowych o zbadanie stężenia LH (hormon luteinizujący) oraz FSH (hormon folikulotropowy). W celu interpretacji wyników badania estradiolu należy zestawić otrzymane rezultaty z zakresem referencyjnym, który umieszczany jest na dokumentacji wydawanej pacjentowi.

Poza problemami z płodnością niski poziom estradiolu może powodować spadek gęstości i masy kości poprzez zaburzenie metabolizmu wapnia w organizmie. Taki stan w dłuższej perspektywie czasu może doprowadzić do rozwoju osteopenii, a nawet osteoporozy. Dodatkowo niskie stężenia tego hormonu mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego.

Wysokie wartości estradiolu obserwuje się u pacjentów w przypadku zaburzeń nadnerczy, nowotworu jajnika oraz niedoczynności tarczycy.

U mężczyzn wzrost estradiolu następuje w przebiegu zaburzeń płodności i może skutkować ginekomastią — przerostem tkanki gruczołowej sutka.