CEA

CEA (antygen rakowo-płodowy) jest białkiem używanym jako marker nowotworowy. Markery rakowe są substancjami, które mogą występować we krwi, moczu lub tkankach. Ich stężenie wzrasta w wyniku procesów nowotworowych. Mogą być produkowane przez komórki rakowe lub przez zdrowe komórki w odpowiedzi na obecność zmian nowotworowych.Oznaczenie CEA i innych markerów służy wsparciu diagnozy, monitorowaniu postępów leczenia oraz ocenie nawrotu choroby po zakończonej terapii.

Marker CEA jest szczególnie użyteczny w monitorowaniu raka jelita grubego. Jego podwyższone wartości mogą występować również w innych nowotworach — raku płuca, piersi, trzustki czy żołądka. Poza schorzeniami onkologicznymi podwyższone CEA obserwuje się w chorobach zapalnych — zapaleniu jelit, zapaleniu trzustki czy marskości wątroby.

Marker ten nie jest stosowany jako narzędzie do wczesnej diagnostyki, lecz jako element monitorowania pacjentów z już rozpoznaną chorobą nowotworową.

U pacjentów z rozpoznanym nowotworem oznaczenie CEA służy do monitorowania efektów leczenia oraz wykrywania możliwych nawrotów choroby. Badanie jest pomocne w ocenie skuteczności terapii chirurgicznej, radioterapii czy chemioterapii.

Oznaczenie markera może być przydatne także w przypadku pacjentów z grupy ryzyka — m.in. u osób z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku raka jelita grubego.

Badanie CEA wykonuje się na podstawie próbki krwi. Pobranie najlepiej przeprowadzić na czczo — pacjent powinien powstrzymać się od jedzenia i picia (dozwolone jest picie czystej wody) na 8-12 godzin przed wizytą w punkcie diagnostycznym.

Czynnikiem, który może wpłynąć na podwyższenie poziomu CEA jest palenie tytoniu.

Norma stężenia CEA w surowicy krwi różni się w zależności od tego, czy pacjent pali tytoń. U osób niepalących wartości referencyjne wynoszą zazwyczaj poniżej 2,5 ng/ml, natomiast u palaczy górna granica normy może sięgać 5 ng/ml.

Ciąża to stan fizjologiczny, w którym również obserwuje się podwyższony poziom markera — specjalista interpretujący wyniki może wziąć to pod uwagę i zlecić wykonanie dodatkowych testów.

Podwyższenie poziomu CEA nie zawsze świadczy o nowotworze — dzieje się tak również w przypadku chorób zapalnych przewodu pokarmowego lub wątroby. Wyniki zawsze muszą być odczytywane w kontekście stanu klinicznego pacjenta i innych badań diagnostycznych.