C-peptyd

Opis

C-peptyd to białko powstające w trzustce w procesie biosyntezy, kiedy cząsteczka proinsuliny jest przekształcana w aktywną insulinę. W trakcie tego procesu peptyd C jest odcinany i uwalniany do krwiobiegu w ilościach idealnie równomolowych z insuliną endogenną (produkowaną przez organizm). Oznaczenie stężenia C-peptydu (najczęściej z surowicy krwi) jest uznawane za najdokładniejszy i najbardziej stabilny wskaźnik rzeczywistej, własnej produkcji insuliny przez trzustkę pacjenta.

Badanie to ma fundamentalne znaczenie w diagnostyce i monitorowaniu cukrzycy. Niskie stężenie C-peptydu wskazuje na znaczną niewydolność komórek beta trzustki i niedostateczną produkcję insuliny, co jest charakterystyczne dla cukrzycy typu 1.

Z kolei wysokie lub prawidłowe stężenie C-peptydu u osoby z hiperglikemią najczęściej sugeruje insulinooporność lub cukrzycę typu 2, gdzie trzustka produkuje insulinę, ale organizm jest na nią oporny. Pomaga również w różnicowaniu typów cukrzycy, co jest niezbędne do wdrożenia właściwej terapii.

Oznaczenie C-peptydu jest także kluczowe w diagnostyce przyczyn hipoglikemii na czczo, w tym w rozpoznawaniu guzów wydzielających insulinę (insulinoma), a także w ocenie rezerwy wydzielniczej trzustki, często po stymulacji glukagonem.