Opis
GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza) to enzym występujący w wielu tkankach ludzkiego organizmu, między innymi w jelicie, nerkach, przewodach żółciowych, śledzionie, sercu czy w mózgu. Jest zaangażowany w transport aminokwasów, procesy antyoksydacyjne oraz metabolizm leukotrienów należących do mediatorów reakcji zapalnych. Z klinicznego punktu widzenia stanowi przede wszystkim ważny marker chorób wątroby i dróg żółciowych.Wzrost poziomu GGTP wynika z przedostawania się enzymu do krwi z uszkodzonych tkanek. Do takiego uszkodzenia może dojść na przykład wskutek włóknienia, procesów zapalnych, zablokowania odpływu żółci czy toksycznego działania alkoholu. Wysoki wynik GGTP nie jest specyficzny dla żadnej choroby i zazwyczaj stanowi wskazanie do dalszej diagnostyki laboratoryjnej lub obrazowej. U niektórych pacjentów określenie przyczyny podwyższonego poziomu GGTP nie jest możliwe. Inna nazwa enzymu to gamma-glutamylotransferaza (GGT).
Wskazania do badania
Poziom GGTP powinien być oznaczony w przypadku następujących symptomów:
- zmęczenie,
- osłabienie,
- zażółcenie skóry lub białkówek oczu,
- utrata apetytu,
- ból brzucha,
- powiększenie obwodu brzucha,
- nudności lub wymioty,
- intensywny świąd skóry,
- nadużywanie alkoholu,
- przewlekłe stosowanie niektórych leków (np. paracetamol, karbamazepina, fenytoina, ryfampicyna, metotreksat, furosemid, statyny).
Przebieg badania
Badanie nie wymaga szczególnego przygotowania. Najlepiej zgłosić się na nie w godzinach porannych, na czczo (tj. 8-12 godzin od spożycia ostatniego posiłku). Należy poinformować lekarza zlecającego i interpretującego wynik badania o stosowaniu leków, które mogą mieć wpływ na poziom GGTP.
Badanie GGTP polega na pobraniu krwi żylnej. Standardowo poziom GGTP oznacza się łącznie z innymi parametrami funkcji wątroby, do których należą transaminazy ALT i AST, fosfataza alkaliczna (ALP) i bilirubina. Wyniki tych badań są na ogół interpretowane łącznie. Przy podejrzeniu zapalenia wątroby, lekarz może zlecić także oznaczenie poziomu przeciwciał lub antygenów HBV i przeciwciał przeciwko HCV.
Interpretacja wyników
Podwyższony poziom GGTP może świadczyć o następujących chorobach:
- zapalenie wątroby,
- marskość wątroby,
- cholestaza (blokada przepływu żółci),
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- zapalenie dróg żółciowych,
- kamica żółciowa,
- alkoholowa choroba wątroby,
- nowotwór (np. rak wątroby, rak dróg żółciowych, rak głowy trzustki),
- pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych,
- polekowe uszkodzenie wątroby,
- ostre zapalenie trzustki,
- otyłość,
- hipercholesterolemia,
- cukrzyca,
- choroba serca (np. choroba wieńcowa, niewydolność serca).
