Pakiet badań – choroby tarczycy (podstawowy)

Tarczyca jest jednym z najważniejszych gruczołów dokrewnych w organizmie człowieka. Produkowane przez nią hormony regulują tempo przemian metabolicznych we wszystkich komórkach, wpływają na pracę układu nerwowego, sercowo-naczyniowego oraz rozrodczego.

Nasz podstawowy pakiet badań stanowi złoty standard w diagnostyce laboratoryjnej tarczycy. Obejmuje jednoczesne oznaczenie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) oraz wolnych frakcji hormonów tarczycy (FT3 i FT4). Taka konfiguracja pozwala na pełną ocenę stanu czynnościowego gruczołu, umożliwiając wykrycie nie tylko jawnej nadczynności lub niedoczynności, ale także zaburzeń subklinicznych (utajonych) oraz nieprawidłowości w obwodowej konwersji hormonów.

Skład pakietu i znaczenie kliniczne parametrów

• TSH (hormon tyreotropowy) – hormon wydzielany przez przysadkę mózgową, a nie przez tarczycę. Jego stężenie jest najczulszym wskaźnikiem funkcjonowania tarczycy, działającym na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Wzrost TSH najczęściej świadczy o niedoczynności tarczycy, a spadek – o jej nadczynności.
• FT4 (wolna tyroksyna) – główny hormon produkowany przez tarczycę. Oznaczenie frakcji wolnej (niezwiązanej z białkami) pozwala na ocenę rzeczywistej ilości hormonu dostępnego dla organizmu, eliminując wpływ czynników zewnętrznych.
• FT3 (wolna trijodotyronina) – najbardziej aktywna metabolicznie forma hormonu tarczycy. Powstaje głównie w tkankach obwodowych w wyniku przekształcenia (konwersji) tyroksyny. Badanie jest kluczowe w diagnostyce nadczynności tarczycy oraz w ocenie skuteczności konwersji hormonów.

Pakiet badań w kierunku chorób tarczycy – wskazania

Diagnostykę zaleca się w przypadku podejrzenia zaburzeń hormonalnych:

• objawy sugerujące niedoczynność – przewlekłe zmęczenie, senność, nieuzasadniony przyrost masy ciała, suchość skóry, wypadanie włosów, zaparcia, nietolerancja zimna, zaburzenia cyklu miesiączkowego.
• objawy sugerujące nadczynność – utrata masy ciała (pomimo zachowanego apetytu), kołatanie serca (tachykardia), drżenie mięśni, nadmierna potliwość, drażliwość, bezsenność.
• monitorowanie leczenia – kontrola skuteczności terapii lewotyroksyną u pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą tarczycy.

Przygotowanie do badania – istotne zalecenia

Hormony tarczycy wykazują zmienność dobową i są wrażliwe na czynniki zewnętrzne. Aby uzyskać wiarygodny wynik, należy przestrzegać poniższych zasad:

• na badanie należy zgłosić się w godzinach porannych (optymalnie między 7:00 a 10:00), będąc na czczo.
• pacjenci przyjmujący preparaty lewotyroksyny (np. Euthyrox, Letrox) powinni w dniu badania przyjąć lek dopiero po pobraniu krwi, chyba że lekarz prowadzący zalecił inaczej.
• biotyna – wysokie dawki biotyny (częsty składnik suplementów na skórę, włosy i paznokcie) mogą interferować z metodą laboratoryjną i fałszować wyniki (zaniżać TSH, zawyżać FT4). Zaleca się odstawienie preparatów z biotyną na minimum 2-3 dni przed planowanym badaniem.